Jak podaje słownik języka polskiego PWN hasło normalizacja może być rozumiane dwojako:
1. «opracowanie i wprowadzenie obowiązujących przepisów, norm w zakresie pewnych czynności, świadczeń, prac itp.»
2. «doprowadzenie do normalnego stanu»
Oczywiście pierwsze wyjaśnienie jest tym, które stanowi przedmiot dzisiejszego artykułu.
Normalizacja jest to proces tworzenia i stosowania reguł porządkujących działalność dla dobra i współpracy zainteresowanych, co pozwala osiągnąć optymalną oszczędność z uwzględnieniem wymagań funkcjonalnych i bezpieczeństwa.
Wyniki normalizacji to:
klasyfikacja, czyli grupowanie według podobieństwa cech charakterystycznych dla produktu lub usługi,
unifikacja, czyli ujednolicanie cech, w tym konstrukcyjnych i wymiarowych
typizacja, czyli ujednolicenie konstrukcji w celu uproszczenia produkcji (i obniżenia kosztów) oraz ułatwienia eksploatacji.
CO TO JEST NORMA?
Norma jest dokumentem normatywnym stosowanym na zasadzie dobrowolności, powszechnie dostępnym i zaakceptowanym przez uznaną jednostkę normalizacyjną. Norma ustala zasady, wytyczne lub charakterystyki dotyczące różnej działalności i jej wyników; jest zatwierdzana na zasadzie konsensu, przeznaczona do powszechnego i wielokrotnego stosowania, zaakceptowana przez wszystkie zainteresowane strony jako korzyść dla wszystkich. Wprowadza kodeks dobrej praktyki i zasady racjonalnego postępowania przy aktualnym poziomie techniki.
OBSZARY, W KTÓRYCH SPOTYKAMY NORMALIZACJĘ
Produkcja wyrobów przemysłowych i spożywczych (najczęściej kojarzona)
Usługi (bankowość, usługi pogrzebowe, tłumaczenia, usługi pocztowe, telekomunikacja, informatyka, TURYSTYKA, transport, usługi kosmetyczne i fryzjerskie)
Wymiana handlowa (kontrakt, deklaracja zgodności, zamówienia publiczne, ale także miary, kontenery, palety)
Zarządzanie (instytucją - jakością, ryzykiem, środowiskiem, bezpieczeństwem informacji)
BHP
Bezpieczeństwo powszechne (wojskowość, ochrona mienia, dostawy wody, terroryzm, powodzie)
Nauka (miary)
Ochrona zdrowia
Sfera etyki (odpowiedzialność społeczna)
TYPY NORM
Norma podstawowa obejmująca szeroki zakres zagadnień lub zawierająca ogólne postanowienia dotyczące jednej, określonej dziedziny. Norma podstawowa może być normą do bezpośredniego stosowania lub może służyć jako podstawa do opracowywania innych norm.Norma terminologiczna dotyczy terminów, zawiera zwykle ich definicje oraz, w niektórych przypadkach, ich objaśnienia, ilustracje i przykłady.
Norma wyrobu (dawniej nazywana normą przedmiotową) określa wymagania, które powinny być spełnione przez wyrób lub grupę wyrobów w celu zapewnienia ich funkcjonalności.
Norma badań dotyczy metod badań. Może zawierać także postanowienia dotyczące badań, na przykład pobierania próbek, wykorzystania metod statystycznych, kolejności badan.
Norma procesu określa wymagania, które powinny być spełnione przez proces w celu zapewnienia jego funkcjonalności.
Norma usługi - określa wymagania, które powinny być spełnione przez usługę w celu zapewnienia jej funkcjonalności. Normy usługi mogą być opracowywane w takich dziedzinach jak pralnictwo, hotelarstwo, transport, usługi samochodowe, telekomunikacja, ubezpieczenia, bankowość, handel.
Norma interfejsu określa wymagania dotyczące kompatybilności wyrobów lub systemów w miejscach ich wzajemnego łączenia.
Norma danych (do dostarczenia) zawiera wykaz właściwości, dla których powinny być podane wartości lub inne dane w celu dokładnego określenia wyrobu, procesu lub usługi.
RODZAJE NORM
• „norma międzynarodowa” oznacza normę przyjętą przez międzynarodową jednostkę normalizacyjną;
•„norma europejska” oznacza normę przyjętą przez europejską organizację normalizacyjną;
•„norma zharmonizowana” oznacza normę europejską przyjętą na podstawie złożonego przez Komisję wniosku do celów zastosowania prawodawstwa harmonizacyjnego Unii;
•„norma krajowa” oznacza normę przyjętą przez krajową jednostkę normalizacyjną;
MIĘDZYNARODOWE ORGANIZACJE NORMALIZACYJNE
Międzynarodowa Komisja Elektrotechniczna (IEC)
Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN)
Europejski Komitet Normalizacji Elektrotechnicznej (CENELEC)
Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych (ETSI)
Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO)
Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (ITU)
ASTM International (ASTM)
W Polsce normalizacją zajmuje się Polski Komitet Normalizacyjny.
A więcej szczegółów na temat normalizacji znajdziesz w materiałach zamieszczonych poniżej. Na koniec sprawdź ile już wiesz!
Comments